Trong quý đầu năm 2024, ngành xi măng Việt Nam tiếp tục đối mặt với thách thức lớn trong xuất khẩu khi sản lượng ổn định ở mức 7,9 triệu tấn nhưng trị giá lại giảm 11,3%, chỉ đạt 298 triệu USD. Điều đáng nói là, mặc dù khối lượng hàng hóa không thay đổi nhưng giá thành bán ra lại sụt giảm đáng kể.
Theo dữ liệu từ Tổng cục Thống kê, mặc dù sản lượng xuất khẩu trong quý I/2024 giữ nguyên, nhưng giá trị thu về lại giảm xuống 298 triệu USD, tức là giảm 11,7% so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng giảm giá xuất khẩu từ các quý trước vẫn tiếp tục, phản ánh những khó khăn mà ngành xi măng đang phải đối mặt.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này là do thị trường chủ lực như Trung Quốc và các nước khác như Bangladesh giảm nhập khẩu đáng kể từ Việt Nam. Ngoài ra, các thị trường như Philippines vẫn tiếp tục áp dụng các chính sách bảo hộ như thuế chống bán phá giá, làm ảnh hưởng trực tiếp đến lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Năm 2023, toàn ngành đã xuất khẩu được 31,3 triệu tấn xi măng và clinker, đạt trị giá khoảng 1,32 tỷ USD, giảm nhẹ so với năm 2022. Điều này là một dấu hiệu không mấy khả quan, đặc biệt khi so sánh với kỷ lục gần 46 triệu tấn vào năm 2021.
Về giá cả, theo các doanh nghiệp trong ngành, giá xuất khẩu bình quân trong 12 tháng của năm 2023 chỉ đạt khoảng 42,4 USD/tấn, giảm gần 3% so với năm trước. Điều này phần nào giải thích sự sụt giảm về trị giá xuất khẩu, bất chấp sản lượng không đổi.
Hiệp hội Xi măng Việt Nam (VNCA) dự báo rằng xuất khẩu xi măng và clinker trong năm nay sẽ tiếp tục gặp khó khăn do thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu hồi phục, và xi măng Trung Quốc dư thừa cũng sẽ cạnh tranh với xi măng Việt Nam ở các thị trường như Philippines, Trung Mĩ và Nam Phi.
Tuy nhiên, với kế hoạch tiêu thụ nội địa dự kiến khoảng 60-62 triệu tấn trong năm 2024 và sự cung vượt cầu hiện tại, các doanh nghiệp xi măng đang nỗ lực đẩy mạnh xuất khẩu để giải quyết sản lượng dư thừa. Một số doanh nghiệp cũng đang mở rộng sang các thị trường mới như Mỹ, Australia và châu Phi để giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.
Những nỗ lực này là cần thiết để tạo ra sự cân bằng cho ngành xi măng Việt Nam, đối mặt với những thách thức không chỉ từ thị trường nội địa mà còn từ sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường quốc tế.
